De Mannheimer Schule

Op 15 juni spelen vier leden van het KCO samen met klavecinist David Schlaffke een programma met muziek uit de zogenaamde Mannheimer Schule: De sprankelende inspiratiebron voor de generatie van Mozart en Beethoven. Het programma bestaat uit werken van o.a. Stamitz, Toëschi en Eichner.

Programma:

Ernst Eichner (1740-1777)
Quartett in D, op. 4 nr. 4
voor fluit, viool, altviool en b.c.
Andante poco adagio Scherzando

Johann Stamitz (1717-1757) Sonata in G, op. 6 or. 1 voor viool en b.c.
Adagio Allegro
Minuetto – Altro – Minuetto

Johann Baptist Wendling (1723-1797) Quartetto Concertante in e, op. 10 nr. 2 voor fluit, viool, altviool en b.c.
Allegro
Menuetto grazioso – Minor – Menuetto Variazioni

Martin Friedrich Cannabich (ca. 1690-1773)
Sonate in e, op. 1 nr. 4
voor fluit en b.c.
Allegro Largo
Tempo di Minuetto

Ernst Eichner (1740-1777) Duo in C, op. 10 nr. 1 voor viool en altviool Allegro moderato maestoso Rondo

Carl Joseph Toeschi (1731-1788)
Quartetto in D, op. 5 nr. 1
voor fluit, viool, altviool en b.c.
Allegro – Larghetto grazioso – Presto

Toelichting op bet programma:

De Mannheimer Schule

Experimentele keuken voor een nieuwe muziek

De term Mannheimer Schule (Mannheimer School) verwijst naar een kortstondige bloeiperiode – 1743-1778 – van de muziek in de Duitse stad Mannheim die van belang is voor de muziekgeschiedenis.

Keurvorst Karel Theodor,·die vanaf 1743 in Mannheim resideerde, was een uitgesproken muziekliefhebber, en bevorderde de beoeferiing van die kunst aan zijn hof. Vooral het hoforkest had zijn aandacht. Vele vooraanstaande musici en componisten werden angetrokken en al gauw gold het orkest als het beste in Europa.

Er ontwikkelde zich in Mannheim een eigen muziekstijl, op de snede tussen barok en klassiek, die zich snel over heel Europa verbreidde. Deze stijl was de voorloper van het Weense classicisme, en oefende invloed uit op Haydn, Mozart en Johann Christian Bach.

Belangrijke verworvenheden van de Mannheimer Schule waren b.v. de onafhankelijker behandeling van de houtblazers, de introductie van de klarinet in het orkest, de uitwerking van de sonatevorm in de symfonie, de eenheid in streekvoering, en de gelijkmatige overgangen m dynamiek in het orkest (voordien was men gewend abrupte overgangen tussen piano en forte te maken). Typische stijlkenmerken zijn verder de zogenaamde Mannheimer Rakete, een plotseling crescendo, en de Mannheimer Seufzer.